De jacht: omstreden, maar ook uiterst menselijk – Trouw


Zaterdag 28 september stond de bijlage van Trouw volledig in het teken van jacht. In een essay laat hoogleraar filosofie René ten Bos verschillende verklaringen de revue passeren op de vraag waarom mensen jagen. Maar ook: waarom mensen tegen jagen zijn. Daarnaast twee portretten van jagers en achtergrondinformatie over de Nederlandse jagerswereld.


Ten Bos begint zijn essay met te stellen: ‘Het is misschien lastig voorstelbaar, maar het idee dat de jacht in ethisch opzicht problematisch is, is nog vrij jong. Zeker stadsmensen hebben altijd een bepaalde afkeer van de jacht of van bepaalde typen jacht gehad. Maar aan de morele legitimiteit ervan werd nooit serieus getwijfeld.’


Economie en ecologie


Ten Bos zoomt verder in op de verschillende argumentaties voor jacht: sportiviteit, diervriendelijkheid, economisch, ecologisch en esthetisch. Volgens Ten Bos beheersen met name de economische (schadebestrijding) en ecologische (natuurbeheer) de Nederlandse discussie. Waarna hij vervolgens filosoof Immanuel Kant belicht die stelt dat men er dan van uitgaat dat de intenties van een jager altijd goed zijn: alsof elke jager een welwillend en goedbedoelend mens is. Daarbij laat hij onder andere cineast Ulrich Seidl passeren, die de documentaire Safari maakte over trofeejagers.  Een ‘indrukwekkende en beangstigende documentaire’ met de ‘grote vraag: wie zijn nu de ware wilden? De jagers of de dieren die bejaagd worden?’


In de laatste alinea laat Ten Bos zien dat de mens door het feit dat hij rechtop is gaan lopen, heeft geleerd om handelingen op afstand uit te voeren. We hoeven niet meer te vechten of te vluchten; we kunnen op afstand zien of er ‘iets gevaarlijks of iets aantrekkelijks’ in de omgeving voorbijkomt. Daarop kunnen we anticiperen. Jacht is actio per distans: een handeling op afstand, in tijd en ruimte. Wij kunnen – door de jacht – de dwang van het direct afleggen.


Twijfel over de prijs van ons succes als mens


Ten Bos eindigt met de Duitse filosoof Hans Blumenberg, die stelt dat de jacht iets wezenlijks over de mens tot uitdrukking brengt. ‘We zijn evolutionair zo succesvol dat we langzamerhand zijn gaan twijfelen over de prijs van dat succes. (…)’ Die twijfel komt terug in discussies over jacht maar bijvoorbeeld ook over de ecologische catastrofes die we veroorzaken. ‘De twijfel over onszelf spiegelt zich af in de twijfel over de jacht. Het gaat hier niet zozeer om een ethische discussie over wat bij de jacht wel en niet mag, maar om wie de mens is.’


Portretten


In de bijlage zijn twee jagers aan het woord: Marijke Schuit (59) en Maik Spanjaard (26).


Marijke: ‘Dankzij de jacht leer je meer zien en horen. Ik weet nu precies waar de reeën staan. Jagen is ook echt: vertragen. Het dagelijks leven is jachtig. Als je jaagt, ben je alleen, gespitst op wat je ziet en hoort (…) In de stad is een beweging ontstaan om meer natuur binnen te halen, om er meer te wildplukken en te jagen, zoals op kreeftjes die wij hier niet hebben. De beweging naar natuurlijk eten maakt dat mensen de jacht voor een deel meer accepteren.’


Maik: ‘Mijn medejagers en ik zijn bezig met de hele natuur, niet alleen met de bejaagbare soorten. Ik ga vaak met mijn verrekijker en honden het veld in, zonder geweer, alleen maar om te kijken wat er loopt en om te genieten van de natuur. (…) Ik heb niet alleen jachtkameraden. Onder mijn vrienden zijn ook veganisten en vegetariërs. Wie tegen de jacht is, neem ik graag mee.’


Het bericht De jacht: omstreden, maar ook uiterst menselijk – Trouw verscheen eerst op De Jagersvereniging.



Bron: Jagersvereniging | 02-10-2020

Terug naar nieuws

De wildbeheereenheid is de vereniging van lokale jachthouders en jagers die uitvoering geeft aan verantwoord en duurzaam wildbeheer.